Yüzlerce farklı türü olan hurma ağacının iklim istekleri çöl iklimine yakındır. Hurma ağacı kurak iklimlerde yetişebilir fakat, fiziksel özellikleri bakımından oldukça fazla suya ihtiyaç duyar. Bu da hurma ağacının bolca yer altı suyuna ihtiyacının olduğu anlamına gelir. Bu iklim koşullarının sağlandığı Arap ülkelerinde, Hindistan ve Pakistan bölgesinde yoğun olarak yetiştiriciliği yapılıyor. Ülkemize yapılan hurma satışı en fazla Medine bölgesinden getirilen çeşitlerden yapılır.
Besin değeri son derece yüksek olan ve faydaları saymakla bitmeyen hurmanın ülkemizde ticari olarak yetiştiriciliği yapılmıyor. Hurma ağaçlarına Kıbrıs ta rastlıyoruz. Yapılan araştırmalar buradaki yetiştiriciliğin Osmanlı döneminde başlamış olacağını görüşünü destekliyor. Hurma meyve olarak tüketilmesinin yanında, gıda endüstrisinde de kullanılan bir bitkidir. Şeker, şurup, jel ve sirke yapımında da hurmadan faydalanılır.
Hurmanın kendisine has bir yaprak biçimi vardır. Yaprağın orta kısmına bağlı olan diğer küçük yaprakçıklar aslında tek yaprağın parçaları olarak kabul edilir. Hurma ağacı büyüdükçe yapraklarının büyüklüğü de değişir. Hurma ağaçları palmiyegiller ailesinin diğer üyeleri gibi, mevsimsel olarak yaprak dökmezler. Beş altı vaya biraz daha uzun ömrü olan yapraklar kururlar fakat ağacın üzerinde kalırlar. Gövdenin uzaması bu yapraklar kurudukça gözlemlenir. Toprak altında köklerden gelen yeni sürgünlerle devamlılığını sağlar. Yeni sürgünler belli bir büyüklüğe gelene kadar ana gövdenin yanından ayrılmaz. Belli bir büyüklüğe erişen yeni sürgünler başka yere taşınabilirler. Hurma meyvelerinin üremesi erkek ağaçların dişileri döllemesiyle olur. Bu yüzden ticari yetiştiricilikte belli sayıdaki dişi ağaçların arasına bir erkek hurma ağacı dikilir.
EVDE HURMA AĞACI YETİŞTİRİLİR Mİ?
Evet. Evde, iş yerlerinde, saksıda ve her türlü iç mekanlarda yetiştirmeye uygun bir ağaç türüdür hurma. Yeterli derecede güneş alacak şekilde konumlandırıldığında, yavaş ta olsa gelişme kaydedilecektir. Hurmanın en önemli isteği gövde ve yapraklarının bol güneş alması ve köklerinin yeterince su almasıdır. Tabi ki tüm bitkiler gibi hurma da bol oksijene ihtiyaç duyar. Hurma ağaçlarının dekoratif bir bitki olarak iç mekanlarda yetiştirilmesinin sebebi, büyük ve gösterişli yapraklarının yıllarca bitki üzerinde solmadan kalmasıdır. Ağacın boyu uzadıkça eskiyen yaprakları solmasalar bile kesebilirsiniz.
SAKSIDA HURMA YETİŞTİRENLER DİKKAT!
Evde, ofiste, saksıda hurma yetiştirmek isteyenler bazı şeylere dikkat etmeliler. Hurma ağacının önemli özelliklerinden birisi de sert ve kuvvetli kök yapısıdır. Bir hurma ağacını saksıda yetiştirmek istiyorsanız, bu arsız güçlü köklerle mücadele etmek zorundasınız ama merak etmeyin bu düşündüğünüzden daha kolay. Öncelikle ağacın mekan içerisinde ulaşacağı tahmini büyüklüğü göre bir saksı seçmelisiniz. Eğer küçük bir saksı seçecek olursanız bu ilerde sorun olabilir. Çünkü hurmanın kökleri çok çabuk gelişim gösterir. Saksınız dibini zorladığında, toprağı yukarı doğru iter ve kökler dışarıda kalır. İşte bu sorunu aşmak için kök budaması yapmalısınız. Belli derecede saksı dibini saran fidan saksıdan çıkarılır. Kökü sarmal şekilde göreceksiniz. Bu kök sarmalı içerinde yeni ve eski sürgünleri tespit edin. Nispeten eski sürgünleri bıçakla kesip budayabilirsiniz. İşin güzel tarafı bu işlem ağaca hiçbir zarar vermiyor, hatta daha da sağlıklı bir gelişim süreci için faydası da var.
Hurma ağaçları özel bakım istemezler. Gelişim için sağlamca tutunabilecekleri sıradan bir toprağa ve bol güneşe ihtiyaçları vardır. Topraktaki mineralleri alabilmek için gelişmiş bir kök yapısına sahiptirler. Şayet yapraklarındaki parlaklık azalır veya yerel lekelenmeler gözlemlenirse, çiçekçilerde satılan mineral desteklerinden yararlanılabilir. İsteğe göre tarla ve bahçelerden alınacak toprak, yüksek organik içeriğe sahip torfla karıştırılabilir.
HURMA ÇEKİRDEĞİNİN ÇİMLENDİRİLMESİ
Hurmayı çekirdeğinden çimlendirerek fidan haline getirmek zor değil. Yeterli büyüklükte bir saksıya torf ve normal bahçe toprağı karışımını koyun. Bir iki cm derinliğe tohumu gömün. İlk filizlenme başlayana kadar toprağın üst kısmını sürekli nemli tutun. Toprağı tohumu çürütecek kadar ıslatmayın hiç bir zaman. Nemli olması yeterli. Tohumun çimlenmesi için uygun sıcaklık şartlarının oluşturulması da çok önemlidir. Saksıyı güneş gören bir yere koyun ki, güneş toprağı ısıtsın. Soğuk bir toprakta çimlenme gecikir hatta sonlanır. Uygun nem ve sıcaklıkta çimlenme bir ay içerisinde gerçekleşir.
Bir yıl boyunca sulama toprağın üst yüzeyinin hafifçe ıslatılması ile yapılır. İlk yılın ardından gövde ve yaprakların güneşe olan ihtiyacı artar. Eğer yeterince güneş ışığı alamazsa, kökler daha hızlı gelişir yaprak ve gövde gelişi ise durma seviyesine gelir. Bu dengesizlik genç fidanın sağlığı açısında iyi değildir. Bu sorunla karşılaşmamak için fidanın güneşle bağını üst seviyede tutmak gerekir. Üçüncü yaşına giren fidan, artık güneşin yakıcı etkisinden korunmalı ama gün boyu da gölgede tutulmamalıdır.
İlk iki yıl saksı değişimi yapmak uygun değildir. Çünkü kökler henüz belli bir dayanıklılığa ulaşmamıştır. Ancak üçüncü yıl 25 cm derinliği civarında olan daha büyük bir saksıya almak gerekir. Yine köklerin zarar görmemesi için, ilk üç yıl bitkiye ekstra bir besin takviyesi ve gübreleme de yapılmaması gerekir.
Hurma ağaçlarının doğadaki üremesi, köklerden gelen sürgünlerin yaprak açmasıyla olur. İç mekanda hurma yetiştirmek için, büyük hurma ağaçlarının yanlarındaki bu genç sürgünlerden de faydalanılabilir. Köklü şekilde ana ağaçtan ayırarak saksınıza dikebilirsiniz.
13124 kez okundu.